Dự án xây dựng sân bay Long Thành với tổng mức đầu tư khủng là 336.630 tỷ đồng (tương đương 16 tỷ USD) đã gây ra tranh luận về vấn đề ai mới xứng đáng trở thành nhà đầu tư cho dự án quan trọng liên quan đến nền kinh tế Quốc gia. Việc tìm ra nhà đầu tư tốt nhất sẽ làm cho dự án sân bay Long Thành khả quan hơn nhiều.
Nhà đầu tư sân bay Long Thành thuộc quyền quyết định của Chính phủ
Quốc hội không can thiệp vào việc quyết định nhà đầu tư
Ủy ban Thường vụ Quốc hội dựa trên văn bản “Luật đấu thầu” đã quy định rõ các hình thức lựa chọn nhà đầu tư nên việc lựa chọn nhà đầu tư sân bay Long Thành thuộc thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng. Vì vậy, Quốc hội sẽ không quyết định nhà đầu tư nào làm sân bay Long Thành
Tại kỳ họp Quốc hội lần 8 khóa XIV, Chính phủ trình Quốc hội báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 1 dự án sân bay Long Thành, trong đó đề xuất giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) là nhà đầu tư, thực hiện dự án.
Chính phủ cho rằng, “Quốc hội thông qua sẽ đảm bảo tính minh bạch, khách quan và giảm thủ tục, thời gian thực hiện dự án”. Tuy nhiên, tại báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 vừa được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội hoàn thành, cơ quan này cho rằng, Luật Đấu thầu quy định rõ việc chọn lựa thuộc thẩm quyền Chính phủ và Thủ tướng.
Ngoài ra, dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành là công trình quan trọng quốc gia nên dự thảo Nghị quyết của Quốc hội chỉ nêu các nguyên tắc về quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, bảo đảm quản lý Nhà nước về hàng không dân dụng và giao Chính phủ, Thủ tướng chọn nhà đầu tư có năng lực tài chính, kinh nghiệm quản lý, vận hành cảng hàng không.
Ngoài ra, cơ quan thường trực Quốc hội cũng nhấn mạnh yêu cầu dự án này phải sử dụng vốn nhà đầu tư, không bảo lãnh Chính phủ.
Chính phủ lựa chọn ACV là nhà đầu tư
Trước đó, tại báo cáo nghiên cứu khả thi dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 đã trình Quốc hội, Chính phủ đã đề xuất giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) trở thành nhà đầu tư.
Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội nghi ngờ về năng lực của ACV. Giải trình cho vấn đề này của Chính phủ cho rằng ACV là doanh nghiệp với hơn 95% vốn sở hữu Nhà nước, việc Nhà nước giao doanh nghiệp đầu tư kết cấu hạ tầng quan trọng quốc gia chưa được pháp luật quy định rõ.
Việc giao nhà đầu tư này đã được các đại biểu đặt vấn đề theo quy định pháp luật về đấu thầu, việc lựa chọn hình thức đầu tư (giao cho ACV hay đấu thầu cạnh tranh) thuộc thẩm quyền của Chính phủ nên Quốc hội không cần cho ý kiến. Trường hợp được Quốc hội thông qua sẽ đảm bảo được tính minh bạch, khách quan và giảm thủ tục, thời gian tổ chức thực hiện.
Có nhiều ý kiến khác đề nghị giao doanh nghiệp nhà nước có năng lực, uy tín, kinh nghiệm là nhà đầu tư do yêu cầu đảm bảo an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia và đặc thù của công trình cảng hàng không quốc tế.
Ngoài ra, cũng có ý kiến đề nghị đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư hay có đại biểu cho rằng Quốc hội nên xem xét đưa ra một số tiêu chí mang tính định hướng như quốc phòng, an ninh, tính đồng bộ trong khai thác, lợi ích quốc gia và năng lực nhà đầu tư để Chính phủ thực hiện.
Trên cơ sở về những quy định các nguyên tắc về quốc phòng, an ninh, lợi ích của Nhà nước, lợi ích của quốc gia, bảo đảm sự quản lý của Nhà nước về hàng không dân dụng, sử dụng vốn của nhà đầu tư, không sử dụng bảo lãnh Chính phủ làm tác động đến an toàn nợ công, bảo đảm tiến độ Quốc hội đã đề ra.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, lựa chọn nhà đầu tư có năng lực tài chính, có kinh nghiệm quản lý, vận hành cảng hàng không thực hiện dự án.
Cuối cùng, dự thảo nghị quyết của Quốc hội đã không nhắc đến cái tên nào của nhà đầu tư, một doanh nghiệp cụ thể như đề xuất của Chính phủ.
Tại sao lại có tranh luận việc giao ACV làm sân bay Long Thành
Chưa chắc ACV sẽ là nhà đầu tư tốt nhất
Quốc hội thảo luận tại hội trường về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành sáng ngày 12/11. Đại biểu Nguyễn Lâm Thành nhất trí dùng vốn đầu tư doanh nghiệp trong nước kết hợp với xã hội hoá dưới hình thức công tư. Tuy nhiên, ông nói thêm là hiện chỉ có 8 trong 21 sân bay trong nước thu đủ chi và có lãi, tức là 13 sân bay còn lại vẫn phải bù khoản lỗ và chưa thể góp nguồn vốn cho ACV trong tương lai gần. Do đó, ông không đồng ý việc “chỉ ACV mới đủ năng lực huy động thực hiện.”
Đồng thời, ông kiến nghị làm rõ việc huy động vốn 11 tỷ USD để làm sân bay Long Thành ở các giai đoạn tiếp theo. “Nếu không thu xếp được, việc triển khai có thể chậm tiến độ, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế”, ông nói.
Cũng có nhiều đại biểu khác cũng giống Đại biểu Nguyễn Lâm Thành là không đồng tình việc Chính phủ đề xuất giao ACV làm chủ đầu tư 3 trong 4 hạng mục chính ở các giai đoạn khác nhau. Ông Tạ Văn Hạ nghi ngờ về nhận định: “ACV là doanh nghiệp nổi trội với các hạng mục như hai tuyến đường kết nối sân bay và các dịch vụ hàng không để được chỉ định thầu.”
Đại biểu Hoàng Văn Cường phân tích, cho rằng “chưa thể khẳng định chỉ có ACV mới có kinh nghiệm”. Theo ông, có nhiều dự án của doanh nghiệp tư nhân chưa có kinh nghiệm vẫn thành công, điển hình là sân bay Vân Đồn (Quảng Ninh). Hơn nữa, ông Cường khẳng định, giao cho ACV làm chủ đầu tư chưa chắc là phương án huy động vốn tốt nhất, vì đơn vị này chỉ đảm bảo được 1/3 số vốn, còn 2/3 phải đi vay.
Ông Cường phát biểu “Nhà nước không phải đứng ra bảo lãnh nhưng nếu xảy ra rủi ro thì vẫn phải gánh chịu bởi đây là một doanh nghiệp nhà nước. Trong khi đó, nhiều tập đoàn tư nhân có tiềm lực vốn lớn luôn luôn sẵn sàng”.
Đồng thời, ông cũng kêu gọi các tập đoàn tư nhân có năng lực nên hợp tác với nhau, trong đó ACV nên là trung tâm để hình thành tổ hợp đầu tư xây dựng sân bay Long Thành để được kết quả tốt nhất.
Để trả lời những băn khoăn của các đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết ACV hiện có khoảng 25.000 tỷ đồng và “khoản tiền này không đầu tư bất cứ việc gì và chỉ tập trung cho sân bay Long Thành”. Dù chỉ 8 sân bay có lãi trong 21 sân bay, nhưng mỗi năm ACV lợi nhuận là 10.000 tỷ đồng. Vì vậy, ACV có nguồn vốn chiếm 37% để đầu tư xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1. ACV cũng đã làm việc với 12 tổ chức trong và ngoài nước và được hứa sẵn sàng cho vay 5 tỷ USD mà không thế chấp.
Lo ngại xảy ra tình trạng nợ công
Đại biểu Nguyễn Lâm Thành yêu cầu so sánh tổng mức đầu tư Long Thành với các sân bay quốc tế khác. Ông đưa ra dẫn chứng, sân bay Đại Hưng (Trung Quốc) khánh thành năm 2019, thiết kế 7 đường băng, công suất 100 triệu hành khách, 4 triệu tấn hàng hoá, vốn đầu tư chỉ 11,5 tỷ USD. Sân bay Istanbul – Thổ Nhĩ Kỳ thiết kế 4 đường băng, công suất 90 triệu lượt hành khách, vốn đầu tư chỉ có 12 tỷ USD. Trong khi đó, sân bay Long Thành chỉ có 2 đường băng, 100 triệu lượt hành khách, 5 triệu tấn hàng hóa mà vốn đầu tư là 16 tỷ USD.
Ông Mai Sỹ Diến cũng cho rằng chưa có cơ sở để Quốc hội ra nghị quyết là tổng mức đầu tư dự án không được vượt 111.000 tỷ đồng khi Hội đồng thẩm định quốc gia chưa kết luận. Hơn nữa, ngày 7/10, Chính phủ mới ban hành tờ trình dự án, Quốc hội chỉ có 10 ngày thì không đủ để nghiên cứu kỹ hồ sơ báo cáo khả thi.
Đồng tình với những băn khoăn trên, đại biểu Mai Sỹ Diến nêu ra lo ngại nếu giao ACV có thể ảnh hưởng tới nợ công. “ACV là doanh nghiệp do nhà nước chi phối, nên huy động dưới bất cứ hình thức nào thì nhà nước vẫn có trách nhiệm nếu có rủi ro. Do đó, cần giám sát chặt chẽ”, ông Diến nói.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa cũng cảnh báo, Long Thành là dự án có ý nghĩa quan trọng và mật thiết với an toàn kinh tế, an ninh, quốc phòng của đất nước trong thế kỷ 21. Ông cho rằng “Dự án này nếu làm không tốt, nó sẽ đè nặng lên đôi cánh phát triển của đất nước như một số dự án trùm mền, đắp chiếu đang tồn tại”.
Ông cũng nêu quan điểm, nếu làm dự án này, cần tăng nợ công thì vẫn nên tăng. “Nếu có chủ trương hợp lý, minh bạch, tạo được niềm tin thì hoàn toàn có thể huy động vốn nhàn rỗi rất lớn của người dân ở trong nước và hải ngoại”, ông Trương Trọng Nghĩa đề xuất.
Khác suy nghĩ với những ý kiến trên, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng tin tưởng ACV có thể làm sân bay Long Thành tốt hơn doanh nghiệp tư nhân, bởi “AVC có nguồn lực và sự chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ”. Ông Hồng nhấn mạnh “nếu cần thiết vẫn phải dùng nợ công và tăng nợ công để đầu tư sân bay Long Thành”. Ông đề xuất thêm, Chính phủ thành lập Uỷ ban quốc gia xây sân bay Long Thành, do Phó thủ tướng đứng đầu trực tiếp chỉ đạo, ACV là trung tâm đầu tư.
Trả lời các đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đại diện nói đã cho Hội đồng nghiệm thu nhà nước thuê tư vấn nước ngoài để thẩm tra độc lập dự án sân bay Long Thành ở giai đoạn 1. “Chúng tôi sẽ tham mưu với Chính phủ, cố gắng huy động các nguồn lực trong nước sau đó mới tiếp cận thêm các tổ chức nước ngoài để làm sao hiệu quả xã hội cho đất nước tốt nhất”, ông Thể nói.
Kết luận
Chưa có kết luận cụ thể cho việc chọn nhà đầu tư làm sân bay Long Thành vì số tiền đầu tư khá lớn và đây có thể sẽ trở thành sân bay lớn nhất cả nước nên đây là dự án xây dựng quan trọng của quốc gia. Vì đã có một vài đề xuất, kiến nghị được đưa ra nhằm xem xét, đánh giá khách quan hơn trong vấn đề chọn nhà đầu tư nên theo đúng tiến độ thì chiều 26/11, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1.
Để có thể hiểu rõ hơn và các thông tin cần thiết, chúng tôi – Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Hoàng Khải Minh với sự uy tín và tinh thần nhiệt huyết sẽ hỗ trợ khách hàng mọi lúc mọi nơi. Liên hệ với chúng tôi nếu bạn cần:
Địa chỉ: Số 36, đường số 5 KDC CityLand Center Hills, phường 7, quận Gò Vấp, Thành Phố Hồ Chí Minh
Email: hoangkhaiminh.com@gmail.com
Số điện thoại: 090.827.55.44
Web: https://hoangkhaiminh.com
Lời hứa của chúng tôi dành cho các nhà đầu tư: từng ngày từng giờ sẽ luôn tận tâm, hết lòng trao đến những giá trị hữu ích cho khách hàng, để khách hàng đến với Hoàng Khải Minh cũng giống như ngôi nhà của chính mình.
B.C